Kalaallit Nunaat


Erfalat	Inuiaqatigiinni ilisarnaqut

Oqaatsit najoqqutarisat:

Inuiaqatigiinni erinaq: Nunarput utoqqarsuanngoravit Nuna asiilasooq

Illoqarfiit pingaarnersaat

Nuuk

Illoqarfik inuttunersaq Nuuk

Pisortatigut oqaatsit Kalaallisut, Qallunaatut

Naalakkersueriaaseq

Dronning
Naalakkersuisut siulittaasuat

Parlamentarisk demokrati, konstitutionelt monarki
Dronning Margrethe II
Múte Bourup Egede

Namminersorneq 21. juuni 2009

Angissuseq
• Tamakkiisumik
• Imeq (%) 2.166.086 km² (nr. )
83,1

Nunap inuttussusii
• [[]]-imi missingersuut
• 2021-mi kisitsisit
• Inuit eqimanneri (nr. )
56.421
0,027/km² (nr. 241)

BNP
• Tamakkiisumik
• Inuit ataasiakkaarlugit 2001 missingiussaq
1,1 mia. US-dollar (nr. )
20.000 US-dollar (nr. )

Valuta (Aningaasat) Qallunaat aningaasaataat DKK

Nal.imm.
• Aasakkut (Aasaanerani) (UTC-3)
(UTC-2)

Nunap topdomænea .gl

Telefon kode +299

Kalaallit Nunaat nunarsuarmi qeqertat annersaraat. Nunavittakkaani Amerika Avannarlermut ilaavoq, kisianni Europamut politikkikkut attaveqarnerulluni.

Kalaallit Nunaat Savalimmiut assigalugit Danmarki kunngeqarfiannut atavoq naalagaaffeqatigiinnerup iluaniilluni.

5. juni 1953 tikillugu Kal. Nun. Dk-mit nunasiaatigineqarpoq. Ulloq tassanngaanniit Kal. Nun. Dk inuttaalu assigalugit naligiimmik innuttaatinneqalerput, taamaalilluni Danmark-ip tunngaviusumik inatsisaa aamma allanngortinneqarluni. 1978-imi kalaallit namminersornerulernissamut taasitinneqarput, kinguneralugu 1. maj 1979, namminersornerulerneq eqqunneqarluni. Assinganik 2008-mi qinersisoqaqqippoq, namminersornermut kalaallit angerlutik, 21. juni 2009 aallarnerfigalugu. Namminersorneq aallaavigivaa, akisussaaffiit arlallit Danmark-imeersut Kal. Nun. tiguartuaarnissaat taamaalilluni oqartussaaffiit kalaallinit tiguneqartuaartussaallutik. Aningaasalersorneqarnera 3 mia. sinnilaarlugit ukiumut Danmark-imiit tunniunneqartarnissaat aamma siunniunneqarpoq.

Namminersornerulernermut allaffik Nuummiippoq.

Statistikki[aaqqissoruk | rediger kildetekst]

Angissusaa:

2 166 086 km²
Inuit: 56.421

Ukiunik agguaqatigiisillugit:

0-14 : 24,5% (Nukappiaqqat 7 072/Niviarsiaqqat 6 740)
15-64 : 68,9% (Angutit 20 904/Arnat 17 919)
65 +: 6,6% (Angutit 1 768/Arnat 1 958)

Utoqqaassusaat agguaqatigiisillugit:

Tamarmik: 34
Angutit: 35,3
Arnat: 32,3

Qanoq sivisutigisumik agguaqatigiisillugu inuunissaq:

Tamarmik: 69,94
Angutit: 66,36
Arnat: 73,6
(Juuli 2006)

Kommunit[aaqqissoruk | rediger kildetekst]

Allaffissornikkut Kalaallit Nunaat sisamanik kommunenik immikkoortortaqarpoq. 1. jan. 2009 aallarnerfigalugu kommunit 18-it illoqarfikkaartut atorunnaarlugit kattullutik imaalerput:

Kommunit

Kommune	Inuttussuseq (31. dec. 2008)	Kommunit kattuttut	Nunaqarfii
Avannaata Kommunia	10.726	Ilulissat Kangaatsiaq Qaanaaq Uummannaq Upernavik	Aappilattoq, Ikerasak, Illorsuit, Ilulissat, Innaarsuit, Kangersuatsiaq, Kullorsuaq, Moriusaq, Naajaat, Niaqornat, Nutaarmiut, Nuugaatsiaq, Nuussuaq, Oqaatsut, Qaanaaq, Qaarsut, Qeqertaq, Qeqertat, Saattut, Saqqaq, Savissivik, Siorapaluk, Tasiusaq, Ukkusissat, Uummannaq, Upernavik, Upernavik Kujalleq
Kommune Qeqertalik	6.340	Aasiaat Qasigiannguit Qeqertarsuaq	Aasiaat, Akunnaaq, Attu, Iginniarfik, Ikamiut, Ikerasaarsuk, Ilimanaq, Kangerluk, Kitsissuarsuit, Niaqornaarsuk, Qasigiannguit, Qeqertarsuaq
Kommune Kujalleq	7.632	Nanortalik Qaqortoq Narsaq	Nanortalik, Alluitsup-Paa, Tasiusaq, Narsaq-Kujalleq, Ammassivik, Aappilattoq Qaqortoq, Qassimiut, Eqalugaarsuit, Saarloq Narsaq, Igaliku, Narsarsuaq, Qassiarsuk
Kommuneqarfik Sermersooq	20.954	Ivittuut Paamiut Nuuk Ammassalik Ittoqqortoormiit	Kangilinnguit Paamiut, Arsuk Nuuk, Qeqertarsuatsiaat, Kapisillit Tasiilaq, Kulusuk, Tiniteqilaaq, Sermiligaaq, Kuummiut, Isortoq Ittoqqortoormiit, Itterajivit
Qeqqata Kommunia	9.686	Maniitsoq Sisimiut	Maniitsoq, Atammik, Napasoq, Kangaamiut Sisimiut, Itilleq, Kangerlussuaq, Sarfannguaq

Aamma takuuk[aaqqissoruk | rediger kildetekst]

Una allaaserisaq aallarniutaannaavoq. Wikipedia ikiorsinnaavat nangikkukku.