Kalaallit Nunaat

Wikipedia-meersoq
Kalaallit Nunaat
Flag of Greenland.svg Coat of arms of Greenland.svg
Erfalat Inuiaqatigiinni ilisarnaqut
Oqaatsit najoqqutarisat:
Inuiaqatigiinni erinaq: Nunarput utoqqarsuanngoravit Nuna asiilasooq
Greenland (orthographic projection).svg
Illoqarfiit pingaarnersaat Nuuk
Illoqarfik inuttunersaq Nuuk
Pisortatigut oqaatsit Kalaallisut, Qallunaatut
Naalakkersueriaaseq
Dronning
Naalakkersuisut siulittaasuat
Parlamentarisk demokrati, konstitutionelt monarki
Dronning Margrethe II
Múte Bourup Egede
Namminersorneq
21. juuni 2009
Angissuseq
 • Tamakkiisumik
 • Imeq (%)
 
2.166.086 km² (nr. )
83,1
Nunap inuttussusii
 • [[]]-imi missingersuut

 • 2021-mi kisitsisit

 • Inuit eqimanneri
 
(nr. )

56.421

0,027/km² (nr. 241)
BNP
 • Tamakkiisumik
 • Inuit ataasiakkaarlugit
2001 missingiussaq
1,1 mia. US-dollar (nr. )
20.000 US-dollar (nr. )
Valuta (Aningaasat) Qallunaat aningaasaataat DKK
Nal.imm.
 • Aasakkut (Aasaanerani)
(UTC-3)
(UTC-2)
Nunap topdomænea .gl
Telefon kode +299

Kalaallit Nunaat nunarsuarmi qeqertat annersaraat. Nunavittakkaani Amerika Avannarlermut ilaavoq, kisianni Europamut politikkikkut attaveqarnerulluni.

Kalaallit Nunaat Savalimmiut assigalugit Danmarki kunngeqarfiannut atavoq naalagaaffeqatigiinnerup iluaniilluni.

5. juni 1953 tikillugu Kal. Nun. Dk-mit nunasiaatigineqarpoq. Ulloq tassanngaanniit Kal. Nun. Dk inuttaalu assigalugit naligiimmik innuttaatinneqalerput, taamaalilluni Danmark-ip tunngaviusumik inatsisaa aamma allanngortinneqarluni. 1978-imi kalaallit namminersornerulernissamut taasitinneqarput, kinguneralugu 1. maj 1979, namminersornerulerneq eqqunneqarluni. Assinganik 2008-mi qinersisoqaqqippoq, namminersornermut kalaallit angerlutik, 21. juni 2009 aallarnerfigalugu. Namminersorneq aallaavigivaa, akisussaaffiit arlallit Danmark-imeersut Kal. Nun. tiguartuaarnissaat taamaalilluni oqartussaaffiit kalaallinit tiguneqartuaartussaallutik. Aningaasalersorneqarnera 3 mia. sinnilaarlugit ukiumut Danmark-imiit tunniunneqartarnissaat aamma siunniunneqarpoq.

Namminersornerulernermut allaffik Nuummiippoq.

Statistikki[aaqqissoruk | rediger kildetekst]

Angissusaa:

  • 2 166 086 km²
  • Inuit: 56.421

Ukiunik agguaqatigiisillugit:

  • 0-14 : 24,5% (Nukappiaqqat 7 072/Niviarsiaqqat 6 740)
  • 15-64 : 68,9% (Angutit 20 904/Arnat 17 919)
  • 65 +: 6,6% (Angutit 1 768/Arnat 1 958)

Utoqqaassusaat agguaqatigiisillugit:

  • Tamarmik: 34
  • Angutit: 35,3
  • Arnat: 32,3

Qanoq sivisutigisumik agguaqatigiisillugu inuunissaq:

  • Tamarmik: 69,94
  • Angutit: 66,36
  • Arnat: 73,6
  • (Juuli 2006)

Kommunit[aaqqissoruk | rediger kildetekst]

Allaffissornikkut Kalaallit Nunaat sisamanik kommunenik immikkoortortaqarpoq. 1. jan. 2009 aallarnerfigalugu kommunit 18-it illoqarfikkaartut atorunnaarlugit kattullutik imaalerput:

Kommunit
Naajaat panorama 2007-08-09 2 cropped USM downsampled edit.jpg

Aamma takuuk[aaqqissoruk | rediger kildetekst]

Commons-logo.svg
Wikimedia Commons assinik nipinilluunniit peqarpoq, uunga tunngasunik:

Wiki letter w.svg Una allaaserisaq aallarniutaannaavoq. Wikipedia ikiorsinnaavat nangikkukku.