Kalaallit Nunaat

Kalaallit Nunaat

Erfalat Inuiaqatigiinni ilisarnaqut
Oqaatsit najoqqutarisat:
Inuiaqatigiinni erinaq: Nunarput utoqqarsuanngoravit Nuna asiilasooq
Illoqarfiit pingaarnersaat	Nuuk
Illoqarfik inuttunersaq	Nuuk
Pisortatigut oqaatsit	Kalaallisut
Naalakkersueriaaseq Dronning Naalakkersuisut siulittaasuat	Parlamentarisk demokrati, konstitutionelt monarki Dronning Margrethe II Kuupik Kleist
Namminersorneq	21. juuni 2009
Angissuseq  • Tamakkiisumik  • Imeq (%)	2.166.086 km² (nr. ) 83,1
Nunap inuttussusii  • [[]]-imi missingersuut  • 2008-mi kisitsisit  • Inuit eqimanneri	(nr. ) 56.194 0,027/km² (nr. 241)
BNP  • Tamakkiisumik  • Inuit ataasiakkaarlugit	2001 missingiussaq 1,1 mia. US-dollar (nr. ) 20.000 US-dollar (nr. )
Valuta (Aningaasat)	Qallunaat aningaasaataat DKK
Nal.imm.  • Aasakkut (Aasaanerani)	(UTC-3) (UTC-2)
Nunap topdomænea	.gl
Telefon kode	+299

Kalaallit Nunaat nunarsuarmi qeqertat annersaraat. Nunavittakkaani amerika avannarlermut ilaavoq, kisiannili europamut politikkikkut attaveqarnerulluni.

Kalaallit Nunaat Savalimmiut assigalugit Danmarki kunngeqarfiannut atavoq naalagaaffeqatigiinnerup iluaniilluni.

5. juni 1953 tikillugu Kal.Nun. Dk-mit nunasiaatigineqarpoq. Ulloq tassanimiit Kal.Nun. Dk inuttaalu assigalugit naligiimmik innuttaatinneqalerput, taamaalilluni Dk-p tunngaviusumik inatsisaa aamma allanngortinneqarluni. 1978-imi kalaallit namminersornerulernissamut taasitinneqarput, kinguneralugu 1. maj 1979, namminersornerulerneq eqqunneqarluni. Assinganik qinersisoqaqqippoq 2008-mi, namminersornermut kalaallit angerlutik, 21. juni 2009 aallarnerfigalugu. Namminersorneq aallaavigivaa, akisussaaffiit arlallit dk-meersut kal. nun. tiguartuaarnissaat taamaalilluni oqartussaaffiit kalaallinit tiguneqartuaartussaallutik. Aningaasalersorneqarnera 3 mia. sinnilaarlugit ukiumut dk-mit tunniunneqartarnissaat aamma siunniunneqarpoq.

Namminersornerulernermut allaffik Nuummiippoq.

Statistiki

Angissusaa:

• 2 166 086 km²
• Inuit: 56 375

Ukiunik agguaqatigiisillugit:

• 0-14 : 24,5% (Nukappiaqqat 7 072/Niviarsiaqqat 6 740)
• 15-64 : 68,9% (Angutit 20 904/Arnat 17 919)
• 65 +: 6,6% (Angutit 1 768/Arnat 1 958)

Utoqqaassusaat agguaqatigiisillugit:

• Tamarmik: 34
• Angutit: 35,3
• Arnat: 32,3

Qanoq sivisutigisumik agguaqasigiisillugu inuunissaq:

• Tamarmik: 69,94
• Angutit: 66,36
• Arnat: 73,6
• (Juuli 2006)

Kommunit

Allaffissornikkut Kalaallit Nunaat sisamanik kommune-nik immikkoortortaqarpoq. 1. jan. 2009 aallarnerfigalugu kommunit 18-t illoqarfikkaartut atorunnaarlugit kattullutik imaalerput:

Kommunit, 1. jan.2009-miit atulersut

Kommune	Inuttussuseq (31. dec. 2008)	Kommunit kattuttut	Nunaqarfii
Kommune Kujalleq	7.632	Nanortalik, Qaqortoq, Narsaq	Alluitsup-Paa, Tasiusaq, Narsaq-Kujalleq, Ammassivik, Aappilattoq, Qassimiut, Eqalugaarsuit, Saarloq, Igaliku, Narsarsuaq, Qassiarsuk
Kommuneqarfik Sermersooq	20.954	Ivittuut, Paamiut, Nuuk, Ammassalik, Ittoqqortoormiit	Arsuk, Qeqertarsuatsiaat, Kapisillit, Kulusuk, Tiniteqilaaq, Sermiligaaq, Kuummiut, Isortoq
Qeqqata Kommunia	9.686	Maniitsoq, Sisimiut	Atammik, Napasoq, Kangaamiut, Itilleq, Kangerlussuaq, Sarfannguaq
Qaasuitsup Kommunia	17.679	Kangaatsiaq, Aasiaat, Qeqertarsuaq, Qasigiannguit, Ilulissat, Uummannaq, Upernavik, Qaanaaq	Attu, Iginniarfik, Ikerasaarsuk, Niaqornaarsuk, Akunnaaq, Kitsissuarsuit, Ikamiut, Ilimanaq, Oqaatsut, Qeqertaq, Saqqaq, Kangerluk, Ikerasak, Illorsuit, Niaqornat, Nuugaatsiaq, Qaarsut, Saattut, Ukkusissat, Aappilattoq, Kangersuatsiaq, Kullorsuaq, Innaarsuit, Naajaat, Nuussuaq, Tasiusaq, Nutaarmiut, Upernavik Kujalleq, Moriusaq, Qeqertat, Savissivik, Siorapaluk

Aamma takuuk

Wikimedia Commons assinik nipinilluunniit peqarpoq, uunga tunngasunik: Kalaallit Nunaat

• Kal.Nun. naatsorsueqqissaartarfik
• Nunap assingi
• Kal.Nun. sila (Qallunaatut)

Una allaaserisaq tannerusinnaagunaraluarpoq. Wikipedia ikiorsinnaavat ilagukku.